FANTASY CASTLE ZAK : Legenda o zamku na drzewie dębu "Vogelsand"

sobota, 13 grudnia 2014

Legenda o zamku na drzewie dębu "Vogelsand"

W dziejach Krzyżaków wiele faktów historycznych miesza się z wątkami legendarnymi.
Jedną z legend przytoczę pokrótce teraz.
Opowiada ona o przybyciu Krzyżaków na Ziemię Chełmińską.
Krzyżacy w liczbie 7 rycerzy z Hermanem Balk na czele przybyli wiosną 1230 roku. Początkowo osiedlili się w lewobrzeżnej Nieszawie, a w 1231 roku przenieśli się na prawy brzeg Wisły, gdzie założyli wokół okazałego dębu swój pierwszy gród otoczony palisadą. Było to miejsce przeprawy przez rzekę, które pełniło kluczową rolę na handlowym "Szlaku Bursztynowym", prowadzącym z Pomorza przez Kujawy na Śląsk. Gródek wraz z drzewem dębu pełnił rolę strażnicy i komory celnej.
Tyle legenda, a co mówią fakty historyczne...

Zamek na drzewie dębu, akwarela, 50 x 70

Znany kronikarz Piotr z Dusburga, opierając się na wspomnieniach z kroniki Wielkiego Mistrza Henryka von Hohenloe ( 1244-1250) wzmiankował o drzewach wartowniczych, które rosły przy szlakach handlowych i je strzegły. Lokalizacja toruńskiego gródka wokół dębu pasuje do przeprawy rzecznej w obecnym Starym Toruniu i zapewne mogła być opisywanym "Drzewem wartowniczy".
W kronice Wielkich Mistrzów z 2 poł. XV wieku znajduje się zapis o dębie wartowniczym po drugiej stronie rzeki, w okolicy dzisiejszego Dybowa. Badania archeologiczne nie potwierdziły tego. Prawdopodobnie liczne powodzie zabrały wszelkie ślady osadnicze.
Znane jest jedno malarskie przedstawienie Zamku na dębie, bardzo fantazyjne. Namalował je ok. 1600 roku nieznany artysta, który w tle sceny batalistycznej przedstawiającej bitwę Niemieckiego Wielkiego Mistrza Maksymiliana II Habsburga (1592-1602) z atamanem tureckim, przedstawił toruńskie "drzewo wartownicze". Obraz znajduje się w zbiorach toruńskiego muzeum.

obraz toruński

Wątki tych opowieści zagościły w mojej wyobraźni i stały się kanwą kilku moich prac.

Oto moje luźne wyobrażenia pierwszego krzyżackiego osadnictwa w naszym regionie.